پوسیدگی فیتوفتورایی یکی از عمومی ترین و مهم ترین بیماری های پوسیدگی بذر، از پا افتادگی گیاهچه ها و پوسیدگی ریشه گیاهان و همچنین پوسیدگی نرم میوه هایی است که در تماس با خاک هستند.
پوسیدگی فیتوفتورایی یا پوسیدگی ریشه و طوقه ی خیار
نام بیماری
مرگ گیاهچه، پوسیدگی طوقه و ریشه خیار
عامل بیماری
قارچ Pythium Sp
معرفی بیماری
پوسیدگی فیتوفتورایی یکی از عمومی ترین و مهم ترین بیماری های پوسیدگی بذر، از پا افتادگی گیاهچه ها و پوسیدگی ریشه گیاهان و همچنین پوسیدگی نرم میوه هایی است که در تماس با خاک هستند.
پوسیدگی فیتوفتورایی خیار در ایران یکی از عوامل محدود کننده کشت خیار است و در سال های اخیر در کشت های زیر پوشش پلاستیک ظاهر شده و باعث کاهش میزان محصول به میزان قابل توجهی گردیده است.
پوسیدگی فیتوفتورایی گیاهچه خیار را قبل از خروج از خاک در مزرعه، گلخانه یا در خزانه تولید نشا مورد حمله قرار داده و خسارت زیادی به بار می آورد. این قارچ در حالت طبیعی به صورت قارچ های اسپور در خاک بوده و از مواد آلی خاک تغذیه می کنند.
آلودگی به وسیله این قارچ باعث مرگ و میر در مرحله گیاهچه (مرگ گیاهچه) و نیز پوسیدگی طوقه و ریشه در گیاهان بالغ (بوته میری) در خیار می شود. بیماری تحت تاثیر سوء مدیریت آب آبیاری، تهویه ضعیف محیط اطراف ریشه، آسیب دیدگی و زخم شدن ریشه ها، دمای خاک و در کل شرایط نامساعد محیطی می تواند بروز و شدت یابد.
بیشتر بدانیم: بوته میری هندوانه | بوته میری جالیز
علائم بیماری پوسیدگی گیاهچه خیار
بیماری به دو صورت قبل از خروج گیاهچه از خاک و از طریق پوسیدگی بذر و جوانه های اولیه و پس از خروج از خاک از طریق مرگ گیاهچه های جوان ایجاد خسارت می کند.
علائم بیماری
در نشا های خیار و پس از خروج از خاک شامل پژمردگی برگ های کوتیلدونی (دو برگ اولیه که بعد از جوانه زدن بذر ظهور می یابند) چروکیدگی ساقه ها در نزدیک سطح خاک و سبز خشکی (گیاهچه بدون اینکه زرد شود خشک می شود) می باشد.
ریشه گیاهچه ها به راحتی از خاک خارج شده و پوسیدگی آبکی دارند. اگرچه بیش ترین خسارت قارچ در مرحله گیاهچه ای می باشد، چنانچه گیاهان در مرحله میوه دهی باشند و شرایط محیطی (رطوبت و دما) برای بیمارگر مهیا باشد در این مرحله نیز گیاه مورد حمله قرار گرفته و دچار پژمردگی ناگهانی می شود.
ریشه این گیاهان در نزدیک ناحیه طوقه تغییر رنگ قهوه ای تا نارنجی داشته و به تدریج کاملا پوسیده شده و موجب مرگ گیاه می شود.
کنترل بیماری پوسیدگی فیتوفتورایی
از آنجا که کنترل شیمیایی هزینه بر و از نظر زیست محیطی نیز خطراتی به دنبال دارد کاشت ارقام مقاوم ابزار کاربردی مدیریت بیماری های گیاهی است. مدیریت این بیماری به مجموعه ای از عوامل زراعی، بیولوزیکی و شیمیایی بستگی دارد
توصیه های زراعی در مرحله شت
بهداشت مزرعه
بقایای گیاهی و آب آبیاری ممکن است حاوی اسپور های این بیمارگر باشند. بنابراین استفاده از بستر های کشت عاری از آلودگی و بهداشت خاک با کاهش جمعیت بیمارگر در خاک از طریق ضد عفونی خاک و یا آفتاب دهی در مدیریت مزرعه موثر است.
مزرعه و گلخانه باید مورد بازدید مرتب قرار گرفته و گیاهچه ها و بوته های با علایم بیماری همراه با خاک اطراف ریشه خارج شده و معدوم گردد.
بیشتر بدانیم: دلیل زرد شدن و ریزش میوه در کدو
مرحله انتقال نشا ها
در زمان انتقال گیاهچه ها از سلامت ریشه گیاهچه ها (نشاها) قبل از انتقال اطمینان حاصل شود. از کشت نشا هایی که ریشه آن ها تغییر رنگ یافته خودداری شود. موقع انتقال نشا دقت شود که صدمه فیزیکی به ریشه نشا وارد نشود.
گیاهچه پس از خروج از بستر کشت خزانه بلافاصله در خاک مزرعه یا گلخانه نشا شوند. بهتر است نشا کاری در هنگام صبح صورت گیرد و خاک در هنگام انتقال نشا رطوبت کافی داشته باشند. بعد از نشا کاری آبیاری انجام شود.
مدیریت آبیاری
با توجه به ماندگاری این بیمارگر در آب، اطمینان از سلامت آب آبیاری جهت جلوگیری از ورود این بیمارگر به گلخانه مهم است. در گلخانه هایی که از استخر یا مخزن آب استفاده می کند گاهی مخزن با استفاده از مواد ضدعفونی کننده مانند آب اکسیژنه ضدعفونی شود.
بیشتر بدانیم: بیماری پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی | بیماری ویروسی سرجمک گوجه فرنگی
تنظیم آبیاری و کاهش رطوبت خاک
پوسیدگی فیتوفتورایی وابستگی مستقیمی با رطوبت خاک داشته و در خاک های با رطوبت بالا بیش ترین خسارت را می زند. بنابراین تنظیم دور آبیاری در مدیریت این بیماری بسیار مهم است. با تنظیم دور آبیاری رطوبت خاک در حد 70 تا 75 درصد نسبی خاک حفظ شود.
از آبیاری با روش جوی و پشته در مناطق با سابقه آلودگی جدا خودداری گردد. در صورت عدم دسترسی به سیسهم آبیاری تحت فشار (قطره ای) در آبیاری جوی و پشه محل شت نشا باید در باﻻی پشته و در محلی باشد که آب با طوقه گیاه تماس نداشته باشد.
تغذیه
تغذیه متعادل گیاه با توجه به آزمون خاک انجام گیرد. استفاده بیش از حد از کود های حاوی نیترات باعث افزایش حساسیت به بیماری می شود
کنترل شیمیایی
با استفاده از روش های زراعی مانع از بروز و شیوع آلودگی پیتیومی در گلخانه شوید. استفاده از قارچکش باید به عنوان آخرین راهکار و در صورت مشاهده اولین علایم بیماری انجام شود. استفاد از قارچ کش ها باید به صورت متناوب انجام شود و از قارچ کش های با ماده موثره یکسان به طور متوالی استفاده نشود تا احتمال بروز مقاومت به قارچ کش کاهش یابد.
برای کنترل بیماری پوسیدگی ریشه خیار از قارچکش ثبت شده پریویکور انرژی، رزالاکسیل و پروپلنت استفاده شود. قارچکش ها در زمان کاشت و زمان 2 تا 4 برگی بوته ها استفاده شود.
درباره این سایت